Τι είναι σημαντικό για εσένα και ποιόν δρόμο επιλέγεις για να πας το ικανοποιήσεις;
Το παραδέχομαι! Ο τίτλος είναι πολύ ιντριγκαδόρικος. Αλλά υπάρχει λόγος που ένας τέτοιος τίτλος τραβάει την προσοχή και δεν είναι άλλος από το ότι παίζει με συγκεκριμένες πτυχές του software του ανθρώπινου νου!
Λίγο ή πολύ, όλοι (έστω κι αν δεν το παραδεχόμαστε) έχουμε σκεφτεί κάποια στιγμή στη ζωή μας πώς θα ήταν αν μ’ ένα «μαγικό ραβδί» μπορούσαμε να διαβάζουμε τις σκέψεις των άλλων, να μαντεύουμε τι είναι αυτό που θα μπορούσαν να μας ζητήσουμε και να το προσφέρουμε πριν... Ή, όπως αναφώνησα την πρώτη φορά που έμαθα την ύπαρξη του software αυτού, «να γνωρίζουμε προτού να μάθουμε με στοιχεία»!
Κάποιοι κάποτε αναρωτήθηκαν: Τι να θέλουν άραγε οι γυναίκες; Τι να θέλουν άραγε οι άντρες; Και γεννήθηκαν αμέτρητα ερωτήματα και αναζητήσεις για το ποιος κρατάει τα κλειδιά του ανθρώπινου νου!
Στο άρθρο αυτό θα διαβάσετε για δύο από τα γρανάζια του υποσυνείδητου νου που ονομάζονται Αξίες & Μεταπρογράμματα αντίστοιχα και, φυσικά, δεν βοηθούν τον έλεγχο του νου. Αυτό που κάνουν είναι να βοηθούν στο να προβλέψει κάποιος το τι χρειάζεται κάποιος άλλος και πώς να του το προσφέρει για να το δεχθεί.
Disclaimer! Ηθική και Οικολογία.
Πριν συνεχίσουμε, ας βάλουμε μία άνω τελεία και ας μιλήσουμε για δύο πολύ σημαντικές πτυχές της εργασίας με τον εαυτό και με άλλους ανθρώπους. Ο τίτλος είναι προφανώς πιασάρικος όπως και οτιδήποτε σχετίζεται με την επιρροή, την πειθώ και τη συναίνεση που χρειάζεται να έχουμε σε αυτές τις καταστάσεις.
Ο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός μάς παρέχει ένα πανίσχυρο σετ από εργαλεία κι έναν ευέλικτο τρόπο σκέψης, για ανακαλύπτουμε συνεχόμενα τον εαυτό μας. Όμως είναι δώρον άδωρον δίχως την ανάλογη θετική πρόθεση και δίχως να αναλογιστούμε τον αντίκτυπο που θα έχει η εφαρμογή τους τόσο σε εμάς όσο και στους άλλους αλλά και στο ευρύτερο οικοσύστημα.
Τα εργαλεία αυτά στην πράξη δεν διευκολύνουν τον έλεγχο του νου, αλλά τη βαθιά κατανόηση εαυτού και άλλων, με πρόθεση να καταλάβουμε και να επικοινωνήσουμε απευθείας με τις βαθιές ανάγκες των ανθρώπων και με τόσο συγκλονιστική ακρίβεια, που να φαντάζει μεταφυσική, δίχως όμως να είναι – όπως λέει κι ένας εκ των ιδρυτών του NLP, o Richard Bundler, στα δύο πρώτα του βιβλία, ότι δηλαδή η Μαγεία έχει δομή!
Μέσα από τη χρήση των Ανθρώπινων Αξιών και των Μεταπρογραμμάτων κερδίζουμε το δικαίωμα να καθοδηγούμε τη σκέψη των ανθρώπων και όχι να την ελέγχουμε.
Μία βουτιά στο «Πώς» της ανθρώπινης επικοινωνίας
Τα δύο αυτά γρανάζια του υποσυνείδητου νου είναι στην πραγματικότητα φίλτρα διαμόρφωσης της αντίληψής μας για το περιβάλλον. Είναι φίλτρα που διαμορφώνουν την υποκειμενική πραγματικότητά μας.
Oι ορισμοί τους είναι:
Αξίες: Αφαιρετικές έννοιες που απαντούν στις ερωτήσεις:
Τι είναι σημαντικό για έναν άνθρωπο σ’ ένα συγκεκριμένο πλαίσιο;
Τι είναι αδιαπραγμάτευτο για έναν άνθρωπο σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο;
Metaprograms: Είναι τάσεις στον τρόπο σκέψης σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο.
Η συμβολή τους στη διαμόρφωση της υποκειμενικής πραγματικότητας του ανθρώπου μπορεί να γίνει κατανοητή μέσα από το παρακάτω σχεδιάγραμμα που απεικονίζει το Μοντέλο της Ανθρώπινης Επικοινωνίας κατά το Νευρογλωσσικό Προγραμματισμό (NLP).
"Η επικοινωνία αποτελείται από μία προσπάθεια υποκειμενικής ερμηνείας αυτού που εκφράζει ένας άλλος άνθρωπος (ακρόαση) και η απόκριση επί αυτής της ερμηνείας (απάντηση)."
Από τον παραπάνω ορισμό είναι προφανές ότι όταν επικοινωνούμε με κάποιον άλλον, στην ουσία επικοινωνούμε με τον εαυτό μας! Ερμηνεύουμε το τι θα μπορούσε να χρειάζεται ο συνομιλητής μας και αποκρινόμαστε στην ερμηνεία μας!
Μία απλοποιημένη απεικόνιση του συστήματος είναι το Μοντέλο Επικοινωνίας του NLP στο παραπάνω σχήμα.
Η πληροφορία εισάγεται στο σώμα μας και στις πολλαπλές εγκεφαλικές δομές μέσα από τις πέντε αισθήσεις μας. Ο όγκος της πληροφορίας που ανταλλάσσεται ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που επικοινωνούν ανέρχεται σε μερικά εκατομμύρια κομμάτια ανά δευτερόλεπτο (bits/sec)!
Από αυτά, μόνο ελάχιστα κομμάτια γίνονται αντιληπτά συνειδητά. Τα υπόλοιπα αποθηκεύονται στον υποσυνείδητο νου για μελλοντική χρήση. Αυτό που επηρεάζει τον όγκο της πληροφορίας που τελικά θα γίνει αντιληπτή συνειδητά είναι το πόσο ακονισμένες είναι οι πέντε αισθήσεις.
Το πόσο μπορεί κάποιος να διακρίνει κάθε λεπτή απόχρωση, κάθε μικροέκφραση του σώματος, την παραμικρή αλλαγή στην εικόνα, το ιδιαίτερο ηχόχρωμα των συναισθημάτων που έχουν ντυθεί από λέξεις, να νιώσει με μεγάλη ακρίβεια το ενεργειακό πεδίο των εγκεφάλων της καρδιάς και του εντέρου, να γευτεί και να οσμιστεί μία κατάσταση, είναι αυτό που θα καθορίσει αν τελικά κάποιος θα πάρει συνειδητά 40 κομμάτια ή 40000 κομμάτια πληροφορίας κάθε δευτερόλεπτο που περνάει. (Τα νούμερο είναι τυχαία.)
Στη συνέχεια, για λόγους οικονομίας ενέργειας και οργάνωσης, ο ασύλληπτος αυτός όγκος πληροφορίας περνάει από το πρώτο σετ φίλτρων, έτσι ώστε να γίνει πιο εύπεπτος και διαχειρίσιμος για εμάς. Εδώ μέρος της πληροφορίας διαγράφεται, γκρουπάρεται και δημιουργούνται κανόνες, ενώ διαστρεβλώνεται και μετατρέπεται σε άλλο είδος πληροφορίας.
Στο επόμενο στάδιο ακολουθεί μία πιο βάθια επεξεργασία από το επόμενο σετ φίλτρων (η σειρά στο σχήμα είναι τυχαία) όπου στην κορυφή φιγουράρουν τα μεταπρογράμματα ή αλλιώς το software του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Φανταστείτε ένα εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων ζύμης. Από τη μία μεριά μπαίνει η ακατέργαστη ζύμη και από την άλλη βγαίνουν διάφορα καλούδια σε αμέτρητα σχήματα. Κάθε φίλτρο προσθέτει και μία πινελιά, έτσι ώστε η ακατέργαστη ζύμη να μεταμορφωθεί σε μία μοναδική δημιουργία με το δικό της σχήμα, χρώμα, γέμιση κ.λπ.
Τα φίλτρα που ακολουθούν σε τυχαία σειρά είναι:
· οι Αξίες μας (τα σημαντικά και αδιαπραγμάτευτα για εμάς στη ζωή μας)
· οι Πεποιθήσεις που έχουμε (τι πιστεύουμε ότι είναι αλήθεια ή όχι στη ζωή)
· η Γλώσσα ή οι γλώσσες που μιλάμε και πόσο εις βάθος τις γνωρίζουμε
· οι Μνήμες που έχουμε από παρόμοιες παρελθοντικές καταστάσεις
· οι Αποφάσεις και οι όρκοι που κάποια στιγμή πήραμε και σχετίζονται
· ο τρόπος με τον οποίο αναπαριστούμε μέσα μας τον Χρόνο, την Ύλη και το Χώρο.
Κάθε ένα από αυτά αναμορφώνει την πληροφορία μέχρι να πάρει την τελική της μορφή και να πάει να αποθηκευτεί στον Ωκεανό της Γνώσης του υποσυνείδητου, έως ότου να έρθει η ώρα της για να ανασυρθεί και να χρησιμοποιηθεί.
Αξίες και Αξιακός Χάρτης
Οι Αξίες μας είναι εκείνα τα φίλτρα που καθορίζουν τα σημαντικά και τα αδιαπραγμάτευτα στη ζωή μας ή αλλιώς τις προτεραιότητές μας. Ένα άλλο όνομα για τις Αξίες είναι Κριτήρια. Δημιουργούν τις δυναμικές που χρειαζόμαστε για δράση και τροφοδοτούν το ντεπόζιτο της παρακίνησης (motivation) με το απαραίτητο καύσιμο. Μόλις μια Αξία ικανοποιηθεί από τη δράση μας, σταματάει η παροχή καυσίμου και, ως συνέπεια, σταματούμε και εμείς την προσπάθεια.
Όσοι είστε Αναζητητές απαντήσεων, γνώσεων και… adventurers ίσως να χάσετε το ενδιαφέρον σας ακόμα και για το πιο συναρπαστικό βιβλίο ακριβώς εκείνη τη στιγμή που θα κάνετε μία μεγάλη ανακάλυψη μέσα σε αυτό και θα το βάλετε στην άκρη. Μόλις δημιουργηθούν εκ νέου οι γόνιμες εσωτερικές συνθήκες και αναδυθούν οι κατάλληλες από μέσα σας, τότε θα το ξαναπιάσετε κ.ο.κ. Αυτή διακοπή θα προκύψει διότι μια Αξία σας που σχετίζεται με την Περιπέτεια και την Ανακάλυψη θα έχει ικανοποιηθεί προς το παρόν.
Οι Αξίες μας διαμορφώνονται από την κοινωνία, την οικογένεια, τη χώρα, τα λοιπά κοινωνικά σύνολα στα οποία συμμετέχει ο άνθρωπος τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του, αλλά και από την χρονική στιγμή που αυτός ζει (π.χ. Μεσαίωνας, Αναγέννηση, 21ος αιώνας κοκ).
Έχουν αναγνωριστεί 8 διαφορετικά επίπεδα Αξιών από την εμφάνιση του πρώτου ανθρώπου έως και σήμερα κι έχουν περιγραφεί από το μοντέλο Spiral Dynamics αλλά και από τον Dr. Clare Graves και θα συνεχίζουν να προστίθενται και άλλα σχεδόν κάθε 70-80 χρόνια, καθώς η ανθρωπότητα σερφάρει συνεχώς στην μεγάλη εξελικτική της σπείρα.
Τα 8 επίπεδα κατηγοριοποίησης των ανθρώπινων αξιών είναι:
Μπέζ - Επιβίωση/Αναπαραγωγή/Ενστικτα
Μωβ – Ομάδες/Φυλές/ Ανήκειν/ Οικογένεια
Κόκκινο – Δύναμη / Υστεροφημία / Επικράτηση του Ισχυρού
Μπλέ – Σταθερότητα / Δομή / Οργάνωση / Αλήθεια / Σκοπός
Πορτοκαλί – Επιτυχία / Ανταγωνισμός/ Επικράτηση επι της Φύσης / κατανόηση εαυτού
Πράσινο – Συστημική Προσέγγιση / Αρμονία με τους άλλους και τη Φύση / Συνειδητότητα
Κίτρινο – Βιωσιμότητα / Προσωπική Ανάπτυξη / Μάθηση / Ανεξαρτησία
Τυρκουάζ – Ολιστική Προσέγγιση / Παγκόσμιες Κοινότητες / Όλοι είμαστε ένα.
Αν θέλετε να βρείτε σε ποιά απο τα παραπάνω επίπεδα βρίσκεστε, απαντήστε στην ερώτηση:
Τι είναι σημαντικό για εμένα? (...σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο)
Για ποιό λόγο είναι σημαντικό αυτό για εμένα? (...επιλέξτε τον πιο κατάλληλο απο τους παραπάνω. Εναλλακτικά υπάρχουν εξειδικευμένα Tests που καθορίζουν επιστημονικά τα παραπάνω.
Σε επίπεδο επικοινωνίας, οι Αξίες αποτελούν το ανώτατο επίπεδο στο οποίο μπορούν να συνδεθούν οι άνθρωποι και είναι αυτό το στοιχείο που αποτελεί τη μαγιά ή την κόλλα, αν θέλετε, που δένει τους ανθρώπους κάτω από κοινούς σκοπούς και εξηγεί σε κάποιο βαθμό και το πώς αλλάζει η συμπεριφορά του όταν δημιουργούν αγέλες και ομάδες.
Αν θέλετε να συνδεθείτε, να αγγίξετε βαθιά τον συνομιλητή σας και να τον επηρεάσετε προς μία κατεύθυνση που όλοι κερδίζουν... παρουσιάστε το θέμα σας σε σχέση με τις αξίες του συνομιλητή σας.
Μεταπρογράμματα
Όπως ήδη γνωρίζετε, τα μεταπρογράμματα είναι τάσεις στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων σε ένα συγκεκριμένου πλαίσιο. Αν θυμηθείτε τον εαυτό σας πώς αντιδρά στην εργασία σας και πώς αντιδρά σε παρόμοια θέματα στην προσωπική ζωή σας, ίσως είναι πιο εύκολο να κατανοήσετε το πώς αλλάζει ο τρόπος σκέψης σας.
Ίσως στην εργασία σας να εστιάζετε στις λεπτομέρειες αυτής, ενώ στα θέματα του σπιτιού να θέλετε μόνο περιγραμματικά να μαθαίνετε τι συμβαίνει. Ή ίσως πάλι, σε ένα θέμα που το γνωρίζετε βαθιά, να μην χρειάζεστε την άποψη των άλλων, ενώ κάπου αλλού αυτή να είναι απαραίτητη. Τέλος, στην εργασία σας μπορεί να έχετε πρώτη προτεραιότητα το να αποφεύγετε τα λάθη και τις συνέπειες αυτών, ενώ στην προσωπική ζωή να σας συνεπαίρνουν οι στόχοι σας, δίχως να δίνετε και πολλή σημασία στα λάθη και τις συνέπειες του να τα κυνηγάτε.
Για όλες τις παραπάνω διαφορές στον τρόπο σκέψης άρα και δημιουργίας της υποκειμενικής μας πραγματικότητας, υπάρχουν συγκεκριμένα μεταπρογράμματα που τα περιγράφουν. Μέχρι τώρα τα γνωστά μεταπρογράμματα είναι 40-50 ενώ συνεχώς προστίθενται νέα μέσα από την υπάρχουσα ερευνητική δραστηριότητα στο χώρο του NLP.
Για ποιο λόγο το να γνωρίζουμε τα μεταπρογράμματα ενός ανθρώπου είναι σημαντικό;
Για τον ίδιο ακριβώς που, εάν γνωρίζουμε τις ιδιαίτερες προτιμήσεις ενός ανθρώπου, μπορούμε να τον ευχαριστήσουμε και να τον κερδίσουμε!
Δομώντας την επικοινωνία μας επάνω στα μεταπρογράμματα του άλλου μπορούμε να αυξήσουμε κατακόρυφα τις πιθανότητες να περάσει το μήνυμα μας και να το πείσουμε. Φυσικά θυμηθείτε το Disclaimer στην αρχή του άρθρου!
‘Ενα μήνυμα το οποίο είναι δομημένο επάνω στον ιδιαίτερο τρόπο που κάθε άνθρωπος τείνει να σκέφτεται, είναι μασημένη τροφή και μπορεί να είναι σαγηνευτικό και ακαταμάχητο. Αν έχετε νιώσει ρίγη συγκίνησης, μία ανεξήγητη ενεργοποίηση διαβάζοντας ένα κείμενο, τότε ο συγγραφέας του έχει ευθυγραμμιστεί με τις αξίες σας και τα περισσότερα εκ των μεταπρογραμμάτων σας!
Σε τομείς όπως, η εκπαίδευση, η δημιουργία ομάδων, οι πωλήσεις, το marketing, η συγγραφή κειμένων αλλά και επαγγέλματα που έχουν επαφή με κόσμο, η γνώση της χρήσης του software του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι αυτό που κάνει τη διαφορά.
Οι λέξεις επιρροή και πειθώ έχουν μεγάλο ειδικό βάρος, αλλά φανταστείτε και πιο απλές καθημερινές καταστάσεις, όπως η συντροφική επικοινωνία αλλά και αυτή με τα παιδιά. Οι περισσότεροι δυσκολεύονται σε αυτά τα δύο διότι, αντί να απαντούν σε αυτό που τους επικοινωνείται και με τον κατάλληλο τρόπο, απλά αδειάζουν ό,τι έχουν στο κεφάλι τους σε προτάσεις και τις πετούν στον αέρα. Ενώ, αντίθετα, αν άκουγαν για να απαντήσουν ακριβώς το νόημα, τον τρόπο που οι λέξεις έχουν μπει σε σειρά και, φυσικά, το τι είναι σημαντικό και αδιαπραγμάτευτο για τον συνομιλητή τους, το 90% των προβλημάτων θα εξαφανίζονταν... διά της μαγείας (της γλώσσας)!
Αν κάποιος πιστέψει ότι είναι αδύνατον να επικοινωνήσει με τους άλλους, είναι εντελώς διαφορετικό από το να πιστέψει ότι επεξεργαζόμαστε διαφορετικά την πληροφορία μέσα από την σκέψη μας. Και μάλιστα ότι αν γνωρίζουμε το πώς συμβαίνει αυτό, ότι μπορούμε πολύ εύκολα να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά με όλους!
$
Οι πληροφορίες που μπορούμε να πάρουμε (και να χρησιμοποιήσουμε αργότερα) μέσα απο τα μεταπρογράμματα είναι:
- Αν κάποιος προτιμά τις λεπτομέρειες ή την μεγαλη εικόνα στη ζωή.
- αν αρέσκεται στο να αντιδρά στις καταστάσεις ή δρa προληπτικά.
-αν προτιμά να κυνηγά στόχους ή να κάνει τα απολύτως απαραίτητα για να αποφεύγει συνέπειες
-αν είναι αυτοπαρακινούμενος ή όχι
- αν προτιμά δομή και λίστες ή αν θέλει να έχει πολλές επιλογές και ελευθερία
-αν η σκέψη του τριγυρνά στο παρελθόν , στον παρόν ή στο μέλλον
- αν ερμηνεύει τον κόσμο οπτικά, ακουστικά ή κιναισθητικά
- αν είναι άνθρωπος της σκέψης, των πράξεων ή της τάξης
- αν είναι συντηρητικός, καινοτόμος ή άνθρωπος της σταθερής ανάπτυξης και πολλά άλλα!
Η Αξία του να γνωρίζω τον δικό μου χάρτη Μεταπρογραμμάτων.
Αρκετά μιλήσαμε για τους άλλους. Η γνώση των δικών μας μεταπρογραμμάτων είναι δύναμη! Ο λόγος είναι καθαρά αυτογνωσιακός, διότι βρίσκονται μαζί με τις αξίες μας, πίσω απο κάθε επιλογή που κάνουμε στη ζωή μας. Επίσης, βρίσκονται πίσω απο τις προσωπικές αλλαγές που τόσο μας προβληματίζουν στη ζωή μας.
Πίσω από κάθε κατάσταση που ονομάζουμε «πρόβλημα», βρίσκονται μία συγκεκριμένη ομάδα μεταπρογραμμάτων που μας κρύβουν τη θέα προς τις επιλογές που υπάρχουν παντά ανά πάσα στιγμή. Μία απλή και μόνο παρατήρηση αυτού, μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη ζωή ενός ανθρώπου με εντυπωσιακό τρόπο και άμεσα!
In the end…
Μεσα στις συνεδρίες NLP, οι περισσότεροι άνθρωποι αρχικά περιφρονούν κάτι τόσο απλό όσο οι Αξίες του και το πώς σκέφονται σε μία δεδομένη συνθήκη στη ζωή τους. Κάθε φορά που κάποιος μου με ρωτάει ποιά είναι τα απολύτως απαραίτητα που χρειάζεται να κάνει για να εξερευνήσει τον εαυτό του και τη ζωή είναι αυτά τα δύο!
Ό,τι είναι ποιο σημαντικό για εσένα θα οδηγεί και θα καθορίζει με συγκλονιστική ακρίβεια τις επιλογές σου, ενώ ο τρόπος σκέψης που τείνεις να χρησιμοποιείς πάντοτε... θα καθορίζει το πως θα φτάνεις σε αυτές
Αν ως τώρα σε έτρωγε το ερώτημα για ποιό λόγο στη ζωή σου οι ίδιες και οι ίδιες καταστάσεις... κρατάς την απάντηση στα χέρια σου!
Comments